about usوبومتریک

آشنایی با وبومتریک (Webometrics) یا رتبه بندی وب سایتهای دانشگاهی

رتبه‌بندی وبومتریکس (وب‌سنجی) دانشگاه‌های دنیا در سال 2004 توسط آزمایشگاه سایبرمتریک، واحدی از انجمن ملی تحقیقات اسپانیا، بر اساس شاخصی مرکب از چهار پارامتر تهیه شده است. در آخرین نسخه این رتبه‌بندی حدود 25000 دانشگاه دنیا بر اساس اطلاعات مبتنی بر وب آن‌ها تحلیل شده است.این رتبه‌بندی که همه ساله در انتهای ماه‌های ژانویه و جولای به‌روز می‌شود، یک مقیاس وبی برای دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی را فراهم آورده و میزان فعالیت علمی وب‌گاه‌های آموزشی را به‌صورت دوره‌ای نشان می‌دهد.

اهداف وبومتریکس

شاخص‌های وبومتریکس به این دلیل به وجود آمده‌اند که میزان توجه مؤسسات و دانشگاه‌ها را به نشر اینترنتی نشان دهد.به عبارت دیگر هدف اصلی این رتبه‌بندی حمایت از طرح‌های دسترسی آزاد به‌منظور افزایش انتقال علم و دانش تولید شده توسط دانشگاه‌ها به کل جامعه است.لذا هدف از این رتبه‌بندی ارزیابی طراحی وب‌سایت‌ها و میزان بازدید آن‌ها نیست و در واقع رتبه مناسب برای یک دانشگاه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که حضور آن دانشگاه در فضای مجازی، آیینه‌ای تمام‌نما از دانشگاه در فضای واقعی باشد.بنابراین برخی از دانشگاه‌های با کیفیت آموزشی بالا ممکن است به دلیل عدم تمایل به سیاست‌های انتشار اینترنتی، در این نوع رتبه‌بندی جایگاه مورد انتظار را به دست نیاورند.یکی دیگر از اهداف این رتبه‌بندی، ارزیابی جهانی دانشگاه‌ها است و بدین منظور تلاش شده است تا مؤسسات و دانشگاه‌های معتبر در همه کشورهای دنیا (توسعه‌یافته و در حال توسعه) ارزیابی شوند.

معیارهای رتبه بندی وبومتریکس

در حال حاضر چهار شاخص اصلی به‌عنوان فاکتورهای ارزیابی وبومتریکس وجود دارد.در جدول ذیل عنوان هر شاخص و درصد اهمیت آن بر اساس آخرین نسخه (ژانویه ۲۰۱۹) ارائه شده است.

# شاخص ضریب تأثیر در ویرایش ژانویه ۲۰۱۹ توضیحات
1 IMPACT 50% تعداد لینک‌های ورودی یا برگشتی (backlink) شناسایی شده توسط موتورهای جستجوگر Majestic SEO و ahrefs
( دامنه های روی یک شبکه با subnet مشترک منظور نمیشوند )
2 PRESENCE 5% تعداد صفحات ایندکس شده از وب‌سایت، توسط موتور جستجوگر Google (شامل همه ساب دامین ها)
3 OPENNESS - Transparent Ranking 10% مجموع ارجاعات مقالات 9 استاد برتر دانشگاه بر اساس پروفایل Google Scholar
4 EXCELLENCE 35% تعداد مقالات دانشگاه که بیشترین ارجاع را داشته‌اند در بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ بر اساس Scimago

نقاط ضعف رتبه‌بندی وبومتریکس

  • در وبومتریکس همه شاخص‌ها از موتورهای جستجو استخراج می‌شوند و اعداد به دست آمده از این ابزارها به‌شدت متغیر و غیرقابل استناد هستند.
  • مسئله دیگر نیز ناقص و ناکافی بودن شاخص هاست. به‌طورکلی چهار شاخص موجود به‌هیچ‌وجه همه شرایط یک وب ایده آل دانشگاهی را شامل نمی‌شوند.
  • متغیر بودن فرمول، منابع و وزن فاکتورها نیز از جمله نقاط ضعف به شمار می‌رود، تغییرات پی‌درپی و اساسی در موارد ذکر شده باعث عدم ثبات در نتایج و بلاتکلیفی دانشگاه‌ها می‌شود
  • مسئله دیگر نیز ناشناخته بودن موسسه متولی این امر و احتمالاً عدم وجود منابع انسانی کافی برای انجام فرآیند رتبه‌بندی است. این امر به‌خوبی از نتایج کار و وضعیت سایت رتبه بندی مشهود است.
  • مسئله دیگر اهمیت زیاد دو شاخص Excellence و Openness در این رتبه‌بندی است. همان‌طور که ذکر شد این دو شاخص که 45 درصد وزن رتبه‌بندی را شامل می‌شود مربوط به میزان مقالات علمی پر ارجاع دانشگاه است؛ به عبارت دیگر این دو شاخص بیشتر نشان‌دهنده وزن و اهمیت تولیدات علمی دانشگاه است و ارتباط مستقیمی به نشر اینترنتی دانشگاه ندارد.

دانشگاه‌های برتر ایران در نسخه ژانویه ۲۰۱۹ وبومتریک

ranking World Rank University Openness Rank Presence Rank Impact Rank Excellence Rank
1 419 University of Tehran 652 232 784 329
2 560 Tehran University of Medical Sciences 362 211 1283 447
3 641 Sharif University of Technology Tehran 2406 1107 889 493
4 815 Amirkabir University of Technology 921 1102 2547 476
5 878 Tarbiat Modares University 850 887 2734 570
6 932 Shahid Beheshti University of Medical Sciences 777 577 2219 791
7 955 Isfahan University of Technology 1079 1230 2991 603
8 974 Iran University of Science & Technology Tehran 1123 967 3194 591
9 1014 Ferdowsi University of Mashhad 1612 427 2260 810
10 1124 Shahid Beheshti University 1077 616 2691 913
11 1248 Shiraz University 1444 1937 3501 805
12 1279 Tabriz University of Medical Sciences and Health Services 1405 734 3459 918
13 1281 Mashhad University of Medical Sciences 1084 810 3380 972
14 1373 University of Tabriz 1261 1820 4899 751
15 1385 Shiraz University of Medical Sciences 1451 993 2648 1310
16 1408 Isfahan University of Medical Sciences 1132 724 3924 1059
17 1431 Khaje-Nassir-Toosi University of Technology 1693 2071 4205 891
18 1487 Islamic Azad University Tehran Science & Research Branch 1835 1396 6340 674
19 1558 University of Isfahan 1506 1349 4166 1167
20 1625 Payam Noor University 2977 834 4025 1156
21 1711 Islamic Azad University Mashhad 3755 3354 1992 1763
22 1729 Iran University of Medical Sciences 1783 462 4878 1321
23 1828 Bu Ali Sina University Hamedan 1468 1992 5703 1242
24 1846 University of Kashan 1563 2696 6406 1092
25 1849 University of Guilan 1854 2265 5932 1147

راهکارهای بهبود رتبه دانشگاه در وبومتریک

  • تجمیع وب سایت‌های دانشگاه در یک دامنه (Domain) واحد.
  • ایجاد آدرس ایمیل دانشگاهی برای اساتید و مربیان
  • استاندارد کردن وب سایت‌های مراکز آموزشی
  • ایجاد وب‌سایت یکپارچه برای اساتید و مربیان
  • ایجاد صفحات برای همه اساتید و مربیان دانشگاه در Google Scholar با آدرس ایمیل معتبر دانشگاهی.
  • اعمال استانداردهای SEO در خروجی همه صفحات وب دانشگاه
  • اعمال استانداردهای Google Scholar در خروجی و تگهای صفحات مقالات و محتوای علمی
  • تدوین و اعمال استانداردهای وب در وب‌سایت اصلی و همه وب سایت‌های دانشگاه
  • فعال کردن بانک اطلاعات پایان‌نامه‌های دانشگاه بر روی اینترنت با اعمال استانداردهای SEO بر روی آن (بهتر است اطلاعات پایان‌نامه‌ها حاوی اطلاعات شناسنامه‌ای پایان‌نامه به همراه خلاصه پایان‌نامه بر روی وب منتشر شود.)
  • آشنا کردن راهبران سایت‌های زیرمجموعه و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه با وبومتریکس و نحوه رتبه بندی در آن
  • راه‌اندازی سامانه متمرکز نشریات و کنفرانس‌های دانشگاه
  • تبادل لینک با سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات معتبر
  • مدیریت و پشتیبانی مؤثر از وب سایت‌های زیرمجموعه دانشگاه
  • ارائه بیشتر محتوای علمی تولیدشده در دانشگاه در محیط وب با روش‌های گوناگون
  • ایجاد صفحات (وب‌سایت) برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی با امکان مدیریت اطلاعات توسط خود افراد
  • عمومی کردن دسترسی به اطلاعات (تا حد امکان اطلاعات وب‌سایت‌ها و سامانه‌ها بدون سطوح دسترسی و به‌صورت عمومی بر روی اینترنت قابل دیدن باشد.)
  • تدوین آیین‌نامه‌هایی به‌منظور الزام اساتید و مربیان دانشگاه در استفاده از ایمیل دانشگاه و ارائه آدرس وب‌سایت شخصی/رسمی در مقالات، رزومه و...
  • ایجاد مکانیزیمی برای الزام اساتید و مربیان برای ایجاد و به‌روز کردن اطلاعات مقالات در صفحه پروفایل Google Scholar
  • ایجاد امکان به اشتراک‌گذاری (Share کردن) اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی در صفحات وب دانشگاه. تسهیل به اشتراک‌گذاری اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی باعث افزایش لینک‌های ورودی به وب سایت‌های دانشگاه خواهد شد
  • فعال کردن اکانت دانشگاه در شبکه‌های اجتماعی قانونی مانند Instagram, LinkedIn, Telegram